Có thể nói ao làng là
một trong những hồn quê còn sót lại sau khi những biểu tượng của vùng quê, như:
Cây đa, giếng nước, sân đình ...trước đây đã bị phá, xóa sổ ở nhiều nơi, do ấu
trĩ về nhận thức, cải cách ….; hiện nay ở một số vùng quê, nhiều ao làng đang
dần dần biến mất do sức ép về dân số, tầm nhìn, lợi ích nhóm, trong đó có sự
góp phần của Chương trình Xây dựng Nông thôn mới (XD NTM).
Mục tiêu của Chương
trình XD NTM là Nhà nước và nhân dân cùng làm; do làm theo phong trào, chạy
theo thành tích; nên một số địa phương đã tận dụng chủ trương của Chương trình
XD NTM là cho đấu giá quyền sử dụng đất để lấy tiền đối ứng của địa phương cho
việc xây dựng NTM. Do vậy, nhiều ao làng bị đem ra đấu giá để lấy tiền xây dựng
NTM; tất nhiên, những ao làng này bị lấp để làm nhà, kinh doanh.
Trong khi, ở đô thị mất
bao công sức để đào hồ điều hòa nước, không khí; thì ở nông thôn nhiều ao làng
đang dần dần biến mất trong sự nối tiếc của bao người. Ao làng không chỉ là nơi
tụ thủy, mà còn cung cấp nước cho sinh hoạt hàng ngày (rửa nông cụ, tưới cây…),
điều hòa không khí, là tiểu “huyệt đạo”, phong thủy của làng; cung cấp nguồn
thủy sản nuôi bao thế hệ của làng, mà còn là hồn quê, là kỷ niệm của bao thế
hệ, là sự khác biệt giữa đô thị và vùng quê để con cháu muốn về, mỗi lần xa
quê.
Không thể không ghi
nhận và đánh giá cao vai trò, kết quả của Chương trình XD NTM ở nhiều nơi;
nhưng không thể phủ nhận rằng còn nhiều tồn tại của Chương trình XD NTM, như:
Nhiều cán bộ bị kỷ luật (mất cán bộ) từ việc thực hiện Chương trình, nhiều nơi
người dân đang phải đóng góp quá sức, nhiều thôn, xã nợ nần khó trả. Và không
thể không kêu cứu vì những ao làng, một trong những hồn quê cuối cùng của vùng
quê đang bị mất dần do mặt trái (vô tình) của chủ trương cho đấu giá quyền sử
dụng đất để lấy tiền đối ứng xây dựng NTM tại một số địa phương.
Hình minh họa
Cuối cùng, không nên
lặp lại những sai lầm đánh mất giá trị hồn quê như việc phá đền, chùa...như
trước đây, tạo ra sự nối tiếc cho thế hệ hiện nay và con cháu mai sau từ những
việc làm hiện nay dù là vô tình hay cố ý./ Xuân Văn
