Kỹ thuật làm chế phẩm sinh học và phân vi sinh từ rác thải nhà bếp và phế phẩm nông nghiệp
Techniques of making bio-inoculant and organic compost from wastes of kitchen and agriculture. The programs funded by NS2PC for local community through Corporate Social Responsibility - CSRHàng ngày, các hộ gia đình thải ra môi trường
những rác nhà bếp, như: Rau củ, quả, thức ăn thừa. Việc này góp phần làm ô nhiễm
môi trường. Trong khi những chất thải nhà bếp, phế phẩm nông nghiệp là nguyên
liệu hữu ích để làm phân hữu cơ có giá trị cho trồng hoa, trồng rau phục vụ
tiêu dùng và bán ra thị trường.
Sau đây, xin giới thiệu kỹ thuật để các hộ tự
làm men vi sinh và phân hữu cơ phục canh tác và xử lý mùi hôi chuồng trại.
Bước 1: Sử dụng vi sinh vật trong tự
nhiên
NGUỒN VI SINH VẬT: Lấy hỗn hợp lá cây tươi,
khô, gỗ mục, các loại nấm khô….(vì trên mỗi loại có các loại vi sinh vật khác
nhau)
Ngâm chìm vào thùng nước. Nếu bình 15 lít nước,
cần bỏ 100 g đường, hay mật, và 2 hộp sữa chua để cung cấp nguồn thức ăn cho vi
sinh vật phát triển.
Lắc đều, bịt vải
lên thùng (để tránh ruồi, nhưng vẫn đảm bảo không khí để vi sinh vật phát triển)
để 3- 4 ngày (mùa hè). Mở ra thấy mùi hơi chua, và mùi
ngọt của mật rỉ đường là lên men thành công. Dung dịch lên men thường có màu
nâu hoặc nâu vàng, mùi hơi chua.
Bước 2: Cách làm chế phẩm men vi sinh
Dùng
nước ngâm hỗn hợp lá ở Bước 1 có chứa nhiều vi sinh vật, trộn với cám gạo, hoặc
cám ngô… trộn đều, đến độ ẩm 60 %, trường hợp nước chứa vi sinh vật ở Bước 1
không đủ, có thể dùng nước để bổ sung cho đủ độ ẩm (dùng tay bóp cám, thành
hình, không tơi, không chảy nước là đạt độ ẩm 60%).
Dùng
bì thoáng khí, quần áo hỏng phủ lên đống cám vừa được trộn. Chú ý đảo đều 1- 2 ngày/lần để đống ủ
lên men đều, sau 1 tuần có thể thấy trên bề mặt đống ủ có nấm mốc màu trắng hoặc
xám trắng là thành công.
- Cám đã lên men tức chế phẩm men vi sinh
để nơi khô mát, đóng bì bảo quản nơi thoáng mát để dùng dần.
Trong thời gian ủ
men, các vi sinh vật hoạt động nên nhiệt độ của hỗ hợp cám có thể tăng lên đến
50 – 60 độ)
Bước 3: Dùng chế phẩm men vi sinh để xử lý rác thải hữu cơ và tiến hành ủ phân hữu cơ
Chế phẩm men vi
sinh (tạo ra ở Bước 2) dùng vào những việc sau
1.
Rắc vào chuồng
gà, vịt, lợn, bò để xử lý phân, khử mùi hôi: Rắc đều, đắp đống, ủ 3 – 5 tuần là
dùng được.
2.
Rắc trực tiếp vào
đất, gốc cây, để men vi sinh phân hủy các chất hữu cơ trong đất, giúp tơi xốp.
3.
Xử lý rác thải hữu
cơ (nhà bếp, phế phẩm nông nghiệp)
-
Cho chế phẩm men
vi sinh vào thùng thoáng khí: Rau củ quả hoặc thức ăn thừa hằng ngày được cắt
nhỏ, cho vào giữa thùng, lấp lại bằng chế phẩm vi sinh. Đảo trộn thường xuyên để rác hữu cơ được lên men đều.
- Rau củ quả, thức ăn thừa được cho vào đến
khi đầy thùng, lấy toàn bộ ra đặt ở nơi thoáng mát trong vòng 3 tuần tiếp theo
sẽ thành phân hữu cơ hoai mục.
* Đối với hộ có đất vườn: Có thể đào hố,
hoặc đắp đống rác thải nhà bếp và phế phẩm nông nghiệp ở góc vườn, rắc men vi
sinh. Thường xuyên trộn, lấy bì, vải, hoặc lá chuối đắp lên, để giữ độ ẩm, 3- 5
tuần sẽ thành phân hữu cơ.
Tóm tắt từ bài giảng của TS. Mai Thành Luân, HDU